Allt í steik

Ég heyrði útvarpsauglýsingu frá nýjum matsölu- og skemmtistað sem verður opnaður innan skamms. Nafn staðarins verður skv. auglýsingunni Steak and play.

19. júní s.l. fjallaði ég og fleiri um nýjan veitingastað sem fékk hið undarlega og óskiljanlega nafn Just Food to Go. Allir sem tjáðu hug sinn á blogginu um þetta voru undrandi á afstöðu eigandans til móðurmálsins. Það kom nefnilega í ljós að væntanlegir viðskiptavinir voru Íslendingar en ekki ferðamann.Nýi staðurinn, Steak and play, er ætlaður fjölskyldum að því að virðist. Meðan börnin leika sér þá geta þeir fullorðnu matast í friði. En hvað veldur því að eigandinn kýs að nota erlent heiti á íslenskan veitingastað? Hugmyndaleysi eða snobb? Það vill svo til að orðin Steak og Play eru til í íslenskri útgáfu: steik og leikur. Leiktu og steiktu, steikur og leikur, steikarleikur, leikum og steikjum, gaman-saman,  eða eitthvað annað sem gæti gefið sérstöðu staðarins til kynna. 

Vinaveiðivon

Aldrei hefur mér verið boðið í veiðitúr. Hvorki lax- eða silungsveiði. Þó virðist það vera nokkuð algengt að mönnum sé boðið, a.m.k. er oft sagt frá slíkum boðum í fjölmiðlum. Og það er næsta víst að það er minnihluti slíkra boða sem kemst í hámæli. Þegar hópur manna fer saman í veiðitúr þá er grunnhugmyndin yfirleitt sú sú að veiða og skemmta sér. En þegar hópurinn samanstendur af mönnum sem geta allir haft áhrif á gang mála hjá opinberum og óopinberum aðilum - og er beinlínis smalað saman í veiðikofann eftir pólitískum línum eða valdaaðstöðu - þá er fiskurinn orðinn aukaatriði. Ég held að veiðivonin sé annars eðlis en í venjulegum veiðitúr. 

Kvikmyndahátíð

Á föstudag hefst Heimilda- og stuttmyndahátíð í Reykjavík - Reykjavik Shorts&Docs í Austurbæjarbíói. Sem stofnandi þessarar hátíðar árið 2001 er ég mjög ánægður með það starf sem arftakar mínir hafa unnið að undanförnu. Á dagskránni er fjöldi kvikmynda sem hafa unnið til verðlauna víða um heim. Það ætti enginn áhugamaður um góðar kvikmyndir að láta þessa hátíð framhjá sér fara. Á heimasíðunni www.shortdocs.info er hægt að sjá alla daqskrána.Það er mjög skemmtilegt að sjá að gamla Austurbæjarbíó rísa úr öskustónni. Bíóið er tilvalið fyrir sýningar á margskonar kvikmyndum sem kvikmyndahús borgarinnar sýna yfirleitt ekki.

„við viljum jú öll komast að völdum“

Fyrisögnin er tilvitnun í Hönnu Birnu, næsta borgarstjóra.

Ég hlustaði á Kastljósviðtal Helga Seljan við Hönnu Birnu þ. 15. ágúst. Ég er að leita að raunverulegum ástæðum þess að Sjálfstæðismenn mynduðu meirihluta með Ólafi F og ennfremur hvers vegna þeir slitu samstarfinu eftir 203 daga.
Hanna Birna sagði í Kastljósi að hún hafi verið ósátt við það hversu málefnasamningur þeirra hafi verið Sjálfstæðismönnum óhagstæður og sem slíkur verið mistök. „Það á ekki að mynda meirihluta nema menn séu sáttir við það“ sagði hún. En „Ég greiddi þessu atkvæði“ viðurkennir hún.
Helgi Seljan: „Sömduð þið ekki af ykkur?
Hanna Birna: Nei ég vil ekki segja það.“ Satt og rétt, þau vissu vel hvað þau voru að gera, samningurinn skipti engu máli - það voru völdin sem skiptu öllu.

Lokaorð Hönnu Birnu segja allt sem segja þarf: „þegar þetta (að mynda meirihluta með Ólafi F) var gert þá voru það ekki mistök.“
Ekki mistök en samt mistök? Í raun hvorugt. Þetta var kaldrifjað valdatafl.
Hún er í rauninni að segja það að sókn Sjálfstæðismanna í völdin hafi verið svo mikil að þeir hafi gert samning sem gat ekki staðist og gátu þar af leiðandi aldrei staðið við. Og ætluðu ekki að gera það. Tilgangurinn var eingöngu sá að koma flokknum aftur til valda í borginni. Ólafur F var bara peð í valdataflinu. Hann segir nú að hann var gabbaður. Maður sem var hrakinn úr Sjálfstæðisflokknum, beinlínis púaður úr ræðustól, lét gabba sig með málefnasamningi sem var að ¾ hans stefnumál. Of gott til að vera satt. Blekkingarleikurinn náði fram að ganga. Og nú er málið komið á endastöð: Hanna Birna: „Ég vildi vinna áfram með Framsóknarflokknum. Það var öflugt, gott og traust samstarf“. Mistökin í REI-málinu afgreidd, Ólafi F hent út eins og notuðum snítuklút og Óskar gengur inn. Og Morgunblaðið slær upp forsíðu í fyrirsögn: „Komin heilan hring“.

Var þetta smjörklípa?

Sagt er að Davíð Oddsson hafi lært smjörklípuaðferðina af ömmu sinni. Þessi aðferð, sem Davíð ku hafa þróað yfir á hinn pólitíska vettvang, fólst víst í því að stoppa órólega ketti og hunda af með því að klína smjöri í feld þeirra. Og þá gerðu vesalings dýrin auðvitað ekkert annað um tíma en að sleikja af sér smjörið. Amma hafði þá frið um stund. Og Davíð mögulega frið fyrir pólitískum andstæðingum meðan þeir þvoðu af sér einhvern póltískan áburð. Þetta er eitursnjöll aðferð, en vart sæmandi ef upp kemst.
Ég velti því fyrir mér hvers vegna Ólafur F lenti í því í Kastljósi að vera yfirheyrður um meint krárarölt sitt í sinni borgarstjóratíð. Davíð Oddsson var aldrei spurður í beinni útsendingu um sín Bermúdaskálarmál þótt almannarómur segði að hann verið „við skál“ í öðrum skilningi. Ég minnist þess ekki að nokkur annar stjórnmálamaður hafi verið spurður út úr um sín einkamál í Kastljósi með þessum hætti. Umræðan um einkalíf Ólafs F var eftilvill ein góð smjörklípa – til þess að koma honum í klípu.

Hver opnar og hver lokar?

Alltaf leiðinlegt að sjá málvillur af þessu tagi. Skólavörðustígur opnar...  Ég sé ekki betur en að Ólafur fyrrv. sé að opna með borðaklippingunni.  Verslun (eða gata) getur ekki opnað sig sjálf - það er einhver sem opnar.  Eða stofnar verslun. Það væri augljóslega vitlaust að segja: Verslun stofnar sig...Skólavörðustígur lokar... sama vitleysan. Skólavörðustígurinn gerir ekkert  sjálfur. Hann bara er.

Skólavörðustígur opnaður á ný

Þrjú leikhús við Tjörnina?

Gamla Iðnó er og var vettvangur leiklistar. Þar voru margir frægir farsar á fjölunum. Afi minn, Hjálmtýr Sigurðsson, lék þar einhver smáhlutverk. Kanski þjón með eina setningu eða lík sem sagði ekkert. Tjarnarbíó hefur verið breytt í leikhús og nú er verið að gera miklar endurbætur á aðstöðunni þar. Svo er það blessað Ráðhúsið. Þar eru nú færðir upp farsar, að vísu ekki með föstum sýningartíma, en nokkuð oft. Hér er svo árangurinn af nýjustu uppfærslunni, sjálfur Óskarinn.

 

Hinn Bitri sannleikur?

Ég er að eðlisfari forvitinn og fréttafíkill í ofanálag. Samstarfsslit Sjálfstæðismanna við Ólaf F fyllir fréttatímana um stund. Ég fylgist með og reyni að átta mig á þessu uppistandi og orsökum þess. Sjónvarpsstöð Morgunblaðsins birtir viðtal við Hönnu Birnu og ég hlusta. Hvað er hún að segja – ætlar hún að upplýsa mig um málið? Skil ég þetta allt eftir að hafa hlustað?Hvað sagði hún?

Hér er mikilvægasti hluti viðtalsins:

„Fréttamaður: Af hverju slituð þið samstarfinu?  Hanna Birna: Vegna þess að það hefur verið í dálítið langan tíma svona ákveðinn ágreiningur uppi um stór og mikilvæg mál. Okkur finnst eins og framtíðin blasi ekki alveg við, okkur finnst að ágreiningurinn um ákveðin grundvallaratriði hafi verið það mikill. Og svo er Ólafur sterkur og mikill prinsipmaður og það kemur engum á óvart.  Það var svona að okkar mati skortur á ákveðinni málamiðlun og ákveðin mál hér á vettvangi borgarstjórnar sem þarf að skapast kyrrð um sett í óþarflega mikinn átakafarveg.

Fréttamaður: Hafði ráðning Gunnars Smára ekki áhrif?.

Hanna Birna: Nei, hún hafði engin áhrif á það.  

Fréttamaður: Vilduð þið að Ólafur hætti sem borgarstjóri og þú tækir við?

Hanna Birna: Við kröfðumst einskis, við ræddum allskonar kosti og við ræddum þann vilja okkar að gera breytingar til að tryggja það að við næðum betur utan um þetta allt saman. Hann var eðlilega hugsi yfir slíkum breytingum og tók ekki undir þær miklu áhyggjur sem við höfðum. Þannig að það bara skilaði sér í þessari niðurstöðu. Og hún er auðvitað, og ég ítreka það, að mörgu leyti sásaukafull fyrir okkur. Við höfum átt persónuleg og að mörgu leiti mjög góð samskipti við Ólafs F Magnússon. Ég ítreka að þetta snýst ekki um hans persónu.“

Gott og vel – það er ekki persóna Ólafs sem gerði útaf við samstarfið. En framtíðin blasir ekki við í samstarfi við sterkan prinsipmann og deilt er um ákveðin grundvallaratriði og það skortir málamiðlanir af hálfu Ólafs og mál lenda í átakafarvegi. Málefnasamningurinn (http://xdtemp.kapital.is/?action=grein&id=4255) hét Velferð og öryggi. Þar hljóta að vera einhver mál sem braut á. Annar hvor aðilinn hefur skipt um skoðun á einhverjum hluta málefanasamningsins. Í einhverju ákveðnu grundvallaratriði.   En hvaða mál eru það sem skiptu sköpum? „Ágreiningur um svona stór og mikilvæg mál“Hvar fæ ég upplýsingar um þetta allt saman? Ekki í ofanrituðu viðtali. Ekki með því að skoða málefnasamninginn. Ólafur F Magnússon segist hafa verið gabbaður. Er verið að reyna að gabba mig líka? Eru verktakarnir að ná tangarhaldi á stjórn borgarinnar? Er það hinn Bitri sannleikur?

Hér er svo málefnasamningur Villa og Björns Inga sem verður víst grundvöllur hins nýja samstarfs. Hvar liggur ásteytingarsteinninn grafinn?http://www.rvk.is/PortalData/1/Resources/skjol/frettir/Málefnaáherslur_B_og_D_1.pdf

Þrír menn sjá loks ljósið

Það er merkilegt að verða vitni að því að þrír menn sem áður gegndu æðstu stöðum viðurkenna að þeir unnu sum störf sín án þess að vita mikið um viðfagnsefnið. Þessir þrír menn eru Tony Blair fyrrv. forsætisráðherra Breta, Jón Baldvin Hannibalsson fyrrv. utanríkisráðherra og sendiherra og Jimmy Carter fyrrv. forseti Bandaríkjanna.
Augu þessa þriggja fyrrverandi leiðtoga hafa opnast og þeir sjá nú að afstaða þeirra í deilum Ísraela og Palestínumanna byggðist á vanþekkingu. „Ég biðst afsökunar", segir Jón Baldvin, „á því að hafa ekki sem ráðherra veitt málstað Palestínumanna stuðning". Carter hefur ritað bókina Palestine, Peace not Apartheid þar sem hann tekur alfarið aðra afstöðu en hefur ráðið hjá bandarískum stjórnvöldum. Og nýlega var Tony Blair viðstaddur kynningu starfsmanna Sameinuðu þjóðanna á ástandinu á Vesturbakkanum. Eftir að hafa horft á kort og myndir sem sýndu hvernig það litla landssvæði sem enn hýsir Palestínumenn er sundurskorið af vegakerfi sem eingöngu er fyrir gyðinga, 150 ólöglegum landtökubyggðum með 500,000 íbúum, 27 herstöðvum, risamúr, varðstöðvum og jarðgöngum, spurði Tony Blair: hvers vegna vissi ég ekkert um þetta?
Honum var einnig skýrt frá því að Ísraelar hafi meira að segja gengið svo langt að lýsa hluta Vesturbakkans sem náttúrverndarsvæði þar sem Palestínumenn, eigendur landsins, fá ekki aðgang. (þetta er sambærilegt við það að Íslendingar lýstu hluta Noregs náttúrverndarsvæði sem einungis Íslendingar gætu farið um). Allt þetta kom Tony Blair í opna skjöldu að hans sögn. Það hlýtur að vekja furðu þar sem fulltrúar mannréttindasamtaka, þingmenn og ýmsir stuðningshópar Palestínumanna höfðu bankað á dyrnar á Downingstræti nr. 10 og reynt að koma réttum upplýsingum um ástandið til forsætisráðherrans.
Þetta vekur upp spurningar um frambjóðandann Obama. Hann hefur verið vel upplýstur um hlutskipti Palestínumanna en lætur nú ekkert tækifæri ónotað til þess að lýsa eindregnum stuðningi við Ísrael. Skyldi hann sjá ljósið eftir að hann hefur náð kjöri? Eða, líkt og þeir þrír sem hér hafa verið til umfjöllunar, eftir að hann hefur látið af embætti. Það gagnast ekki Palestínumönnum.

Sól og vindur

Þegar ég geng um miðbæ Reykjavíkur (ég bæði bý og starfa þar) í góðviðrinu sem ríkt hefur í sumar þá sé ég að það er mikil eftirspurn eftir sólskini hér. Allstaðar þar sem hola má niður stól og borði á gangstétt eru veitinga- og kaffihús búin að stilla þeim upp og allt fyllist jafnóðum af innlendum sem erlendum gestum. En á sumum stöðum er þetta ekki gerlegt þar sem búið er að byggja 3-5 hæða hús sunnan megin við Laugaveg eða Austurstræti. Eldri og jafnframt lægri húsin hleypa sólinni niður til fólksins á gangstéttinni en þau stóru skyggja á. Og þar sem stærri hús hafa verið byggð beggja vegna götunnar, líkt og í vesturenda Austurstrætis, þar ríkir skugginn. Og þar nær vindurinn sér líka á strik. Það er búið að byggja nokkur skuggahús sunnanmegin við Laugaveginn og það eru fleiri í undirbúningi. Hótelið sem átti að byggja á reitnum sem R-borg keypti neðst við Laugaveg hefði orðið skuggahús.
Sem betur fer er búið að stöðva þau áform. Sólin er forsenda lífsins á jörðu - og hún er líka lífgjafi miðborgarinnar eins og dæmin sanna. Vonandi skilja íslenskir húsahönnuðir og byggingameistarar þetta fyrr en síðar.